વ્હાલ નું પ્રતિબિંબ (ડૉ. નિલેષ ઠાકોર)
“પપ્પા તમે આંખો ખોલતા નહીં હો ! હું સંતાઈ જાઉં પછી જ આંખો ખોલજો, જુઓ પપ્પા તમારી આંખો સહેજ સહેજ ખુલ્લી છે.”
“હા બેટા, હું આંખો નહીં ખોલું, તું સંતાઈ જાય પછી જ ખોલીશ. બસ!”
“પપ્પા, હું સંતાઈ ગઈ છું, હવે મને શોધવા આવો.”
***********************
મેડિકલ કોલેજ ની ખુશનુમા સવાર નું દ્રશ્ય. કોલેજ ની બહાર આવેલા બગીચા ના લીલાછમ ઘાસ માં હજુ ઝાકળ ની ભીનાશ વર્તાતી હતી. ખીલેલા ફૂલો ની આછી ખુશ્બુ ચોમેર પ્રસરીને વાતાવરણને મહેંકાવી રહી હતી. ક્યાંક રંગબેરંગી પતંગિયાઓ ની ઊડાઊડ તો ક્યાંક ભ્રમરો નું ફૂલરસપાન વાતાવરણ ને એકદમ આહલાદક બનાવી રહ્યું હતું. કોલેજ ની ફર્શ એકદમ ચમકતી અને સ્વચ્છ હતી. એવામાં તમામ વિદ્યાર્થીગણ ના પગલાં લેક્ચર હૉલ તરફ તેજ ગતિ એ વધી રહ્યા હતા. આજે ડૉ. અનિમેષ નું લેક્ચર હતું.વિદ્યાર્થીગણમાંથી કોઈ ને પણ આજ નું લેક્ચર મીસ નહોતું કરવું. કેમ કે ડૉ. અનિમેષ બરફ જેવા સોલીડ લાગતાં કોઈ પણ મુદ્દા ને પીગળાવી એકદમ પ્રવાહી બનાવી દેતા અને આ પ્રવાહી જ્ઞાનપિપાસુ વિદ્યાર્થીઓ આસાની થી પી શકતા. ક્લાસ શરૂ થાય એની પહેલાં જ સૌ ને પોતપોતાના સ્થાને જમાવટ કરી લેવી હતી કેમ કે ડૉ. અનિમેષ શિશ્ત ના પણ એટલા જ આગ્રહી હતા. એકવાર એમનું લેક્ચર ચાલુ થાય અને લેક્ચર હૉલ નો દરવાજો બંધ થાય તો કોઈ ની હિમ્મત નહોતી કે એ દરવાજો ખોલી ને અંદર આવી શકે.
પણ આજે અચાનક લેક્ચર હૉલ નો દરવાજો ખૂલ્યો અને બહાર થી કોઈ એ મૃદુ સ્વરે પૂછ્યું” મે આઇ કમીન સર?”
સૌ વિદ્યાર્થીઓ સ્તબ્ધ. હૉલ માં નીરવ શાંતિ છવાઈ ગઈ. બધાને મન માં થયું કે જે પણ છે આજે એની આવી જ બની !
ત્યાંજ ડૉ. અનિમેષ એ રોષપૂર્વક પ્રતિ સવાલ કર્યો “ હૂ ઈઝ સ્ટેન્ડિંગ આઉટસાઇડ ? વોટ ઈઝ યોર નેમ ?”
ત્યાં એક સુંદર નાજુક અને નમણી આકૃતિ લેક્ચર હૉલ માં પ્રવેશી. તેને જોઈ ડૉ.અનિમેષ ની આંખોમાં નો રોષ જાણે ગાયબ થઈ ગયો, નજર તેના પર ઠરી ને સ્થિર થઈ ગઈ અને એક જ મીટે થોડીવાર માટે તેને નીરખતા રહ્યા.
“સર માય નેમ આશ્લેષા. સોરી ફોર ગેટિંગ લેટ.ઈટ વિલ નેવર હેપન અગેન.” આશ્લેષા ના સ્વર માં આજે મોડા પડ્યા નો ભારોભાર અફસોસ વર્તાતો હતો.
“ઓકે ટેક યોર સીટ.” ડૉ. અનિમેષ એ આછા સ્મિત સાથે પરવાનગી આપી.
આશ્લેષા નું સૌંદર્ય દરેક વિદ્યાર્થી ના મનમાં તો વસી જ ચૂક્યું હતું, આજે ડૉ.અનિમેષ ના મન માં પણ આશ્લેષા વસી ગઈ.
તમામ વિદ્યાર્થીઓ સ્તબ્ધ થઈ વધુ અચંબા મા મુકાઇ ગયા. ડૉ.અનિમેષ એ એમના સ્વભાવ અને પ્રકૃતિ થી તદ્દન વિરુધ્ધ વર્તન કર્યું હતું અને એમના મુખ માથી એક પણ ઠપકા નો સૂર આશ્લેષા માટે ના નીકળ્યો.
પછી તો પૂછવું જ શું? કોઈ ને કોઈ બહાને ડૉ.અનિમેષ આશ્લેષાની નજદીક જતાં. એને ના સમજણ પડે એ મુદ્દા ની છણાવટ કરી સમજાવતાં અને આશ્લેષા તુરંત જ સમજી જતી. બંને કેન્ટીન માં પણ સાથે કોફી પીવા જતાં. ક્યારેક ડૉ.અનિમેષ આશ્લેષા માટે પોતાના હાથે ટિફિન પણ બનાવી લાવતાં અને બંને સાથે લહેજત થી જમતાં. આશ્લેષા ના જન્મ દિવસે તો ડૉ.અનિમેષ આશ્લેષા માટે ગિફ્ટ અને કેક બંને લઈ આવ્યાં અને ધામધૂમ પૂર્વક આશ્લેષા ના જન્મ દિવસની ઉજવણી કરી, એમની આંખો માં હર્ષ છલકાઈ રહ્યો હતો. આશ્લેષા ને પણ ડૉ.અનિમેષ નો સાથ ગમતો.
હવે તમામ ખૂણે એક જ ચર્ચા થવા લાગી, ડૉ.અનિમેષ અને આશ્લેષા ના સ્નેહ સંબંધ ની. વિદ્યાર્થી અને સ્ટાફગણ મા ગણગણાટ શરૂ થઈ ગયો પણ સ્ટાફ ગણ મા કોઈ ની હિમ્મત નહોતી ડૉ. અનિમેષ સાથે આ બાબતે ચર્ચા કરવાની. ડૉ.અનિમેષ જ્યાંથી પણ પસાર થતાં ત્યાં એમની પીઠ પાછળ વિદ્યાર્થીઓ માં કાનાફૂસી થતી, જે કયારેક ડૉ.અનિમેષ ના કાને અથડાતી અને ડૉ.અનિમેષ સહેજ પણ પરવા કર્યા વગર નિજ મસ્તી માં મશગુલ રહેતાં.
એક દિવસડૉ.અનિમેષ પગથિયાં ચડી ને જઈ રહ્યાં હતાં, ત્યાં જ એમના કાને એ જ મૃદુ અવાજ પડ્યો. ડૉ.અનિમેષ આશ્લેષા નો અવાજ એક જ ક્ષણ માં પારખી ગયાં. આશ્લેષા પોતાના વિશે જ વાત કરી રહી છે એ વાત નો ખ્યાલ આવતાં જ એમના પગ થંભી ગયાં. આશ્લેષા એ પોતાની સખી ને કઇંક કહ્યું અને એ શબ્દો ડૉ.અનિમેષ ને શૂળ ની જેમ હ્રદય માં ભોંકાયા, કારમો આઘાત લાગ્યો અને મન ત્યાંજ વ્યગ્ર અને ઉદાસ થઈ ગયું. આંખો બંધ થઈ અને આંખના ખૂણા થી એક અશ્રુ નું ટીંપું સરી પડ્યું. હ્રદય ભારેખમ થઈ ગયું.
****************************
ડૉ.અનિમેષ એ ભારેખમ હ્રદયે પોતાના ઘર ના દરવાજા નું લૉક ખોલ્યું અને ઘરમાં પ્રવેશતાં જ મુખ માં થી શબ્દો સરી પડ્યા “ બેટા સંતાઈ ગઈ છે ને ? હું આવું છું તને શોધવા !” જેનો કોઈ જ પ્રત્યુત્તર ના આવ્યો.
પોતાની પુત્રી જ્યાં સંતાઈ જતી એ જગ્યા એ જઈ ડૉ.અનિમેષ ઊભા રહ્યાં પણ ત્યાં કોઈ નહોતું. જ્યારે પણ આમ મન ઉદાસીની સીમાઓ ને વટાવતું ત્યારે ત્યારે ડૉ.અનિમેષ ભૂતકાળ માં સરી પડતાં અને વર્તમાન નો ભેદ ભૂલી જતાં. આજે પોતાની 4 વર્ષ ની પુત્રી અર્ની ની એમને બહુ યાદ સતાવી રહી હતી. એ પોતાની પુત્રી ના રૂમ માં ગયાં. 15 વર્ષ થી પોતાની પુત્રી અર્ની નો રૂમ જેમ નો તેમ સાચવેલો હતો. એના રમકડાં એની ઢીંગલી ઓ હજુય જેમની તેમ સચવાયેલી હતી, જેની પર હાથ ફેરવી આજે અર્ની ને એમની નજદીક અનુભવી રહ્યાં હતાં. એક ઢીંગલી ને જોઈ તો એમની આંખો માં હર્ષાશ્રુ આવી ગયાં કેમ કે એ ઢીંગલીને લાવી ને અર્ની ને જ્યારે આપી હતી ત્યારે અર્ની ખૂબ જ ખુશ થઈ ગઈ હતી અને એને એના પપ્પા ના ગાલ પર એક પ્રેમ ભરી પપ્પી આપી હતી. અનાયાસે જ ડૉ.અનિમેષ નો હાથ ગાલ પર એ પ્રેમ ભરી પપ્પી ને અનુભવી રહ્યો હતો, જાણે ગઈ કાલ ની જ વાત ના હોય! ત્યાં જ એમની નજર અર્નીની નોટબુક્સ પર પડી, એ નોટબૂક ખોલી ને જોયું તો એને લખેલી એબીસીડી માં શાહી સુગંધ હજુય અનુભવાતી હતી અને એમની નજર સમક્ષ હોમવર્ક કરતી અર્ની જીવંત બની ગઈ. અર્ની ની તિજોરી માંથી એ કપડાં ને પોતાની છાતી એ લગાવતા અને ભીની થયેલી આંખો સાથે ફરી જેમ ના તેમ ગડી વાડીને સાચવીને પાછાં તિજોરી માં મૂકી દેતાં.
આમ પોતાની ની પત્ની અને 4 વર્ષ ની પુત્રી અર્ની ના એક ગમખ્વાર કાર અકસ્માત માં થયેલા મૃત્યુ પછી ડૉ. અનિમેષને એકાકીપણું સતત સાલતું રહેતું. પોતાની પત્ની કરતાં ય વધુ અર્ની ની યાદ ડૉ.અનિમેષ ને ભાંગી નાખતી. અચાનક આજે આશ્લેષા દ્વારા ઉચ્ચારાયેલા શબ્દો ફરી કાને પડ્યા અને હ્રદય વધુ ભાર તળે દબાઈ ગયું, છાતી માં ડૂમો ભરાઈ ગયો અને આંખો માંથી અશ્રુઓ એ પોતાનો રસ્તો શોધી લીધો.
***********************************
આશ્લેષા ના મન અને આંખો બંને ઉચાટ સાથે કોલેજ માં ડૉ.અનિમેષ ને શોધી રહ્યા હતાં. ત્રણેક દિવસ થી ડૉ.અનિમેષે કોલેજ માં દેખા નહોતી દીધી એટલે ત્વરિત આશ્લેષા ઉચાટ મન સાથે ડૉ.અનિમેષ મળવા એમની ઓફિસ પહોંચી ગઈ. ડૉ.અનિમેષ ઓફિસમાંય નહોતા પણ એમના ટેબલ પર એક ડાયરી પડી હતી. આશ્લેષા પામી ગઈ કે એ ડૉ.અનિમેષ ની એ પર્સનલ ડાયરી હતી. પહેલા તો એને મન થયું કે કોઈ ની પર્સનલ ડાયરી ને ના વાંચે પણ એની જિજ્ઞાસા એને એમ કરતાં રોકી ના શકી અને એ એક પછી એક ઝડપ થી ડાયરી ના પાનાં ને ઊથલાવતી રહી. ડાયરી માં લખેલા કેટલાક વાક્યો એના નજર આગળ થી પસાર થઈ રહ્યા હતા.
“બેટા અર્ની આજે તારી અને તારી મમ્મી ની પુણ્યતિથી છે. બેટા તારી બહુ યાદ આવે છે. બેટા આમ સાવ એકલો મૂકી ને તમે અને તારી મમ્મી જતાં રહ્યા, આવું કરાય ?”
“બેટા અર્ની એવી તો તું ક્યાં સંતાઈ ગઈ કે હજુ પણ હું તને શોધી નથી શકતો, બેટા તું જીતી ગઈ હવે બહાર આવી જા.”
“બેટા આજે તારો રૂમ સાફ કર્યો તારી નોટબૂક્સ, તારી ઢીંગલીઓ, તારા રમકડાં અને હું બધા તારા વગર સૂના પડી ગયા છીએ.”
“બેટા આજે બહુ નવાઈ લાગી, તારું જ પ્રતિબિંબ મારી સામે આવી ને ઊભું રહ્યું. તું બેટા આજે હોત તો આશ્લેષા જેવી જ દેખાતી હોત.”
“બેટા, હવે મને એકલું નથી લાગતું. આશ્લેષા ની આંખો માં હું તને શોધું છું અને તું જાણે મને જોતી હોય એવો આભાસ થાય છે. બેટા આશ્લેષા માં મને મારા વ્હાલ નું પ્રતિબિંબ એટલે કે બેટા તું દેખાય છે.”
“બેટા આજે તારી બહુ યાદ આવી અને તને ભાવતો શીરો બનાવી આશ્લેષા માટે લઈ ગયો અને જ્યારે મેં મારા હાથ થી એને શીરો ખવડાવ્યો તો જાણે એવું લાગ્યું કે હું તને ખવડાવી રહ્યો છું અને આજ થી 15 વર્ષ પહેલાં હું તને ખવડાવતો હતો એ ક્ષણો ને ફરીથી આજે હું જીવ્યો.
“ બેટા આજે બીજી નવાઈ ની વાત એ કે તારો અને આશ્લેષા જન્મ દિવસ પણ એક જ છે. તારી મનભાવતી કેક આજે આશ્લેષા પાસે લઈ ગયો અને આશ્લેષા અને તારો જન્મદિવસ મેં ખુશીસભર ઉજવ્યો. આજે બેટા હું તારા જન્મદિવસ ખૂબ જ ખુશ છું.”
“બેટા અન્યો શું વિચારે છે એની મેં કદીયે પરવા નહોતી કરી, પણ આજે આશ્લેષા ના મુખે આવા શબ્દો સાંભળી ને મારૂ હ્રદય ચિરાઈ ગયું. બેટા આજે બહુ જ ઉદાસ છું, હવે મારે નથી રહેવું આ દુનિયા માં. મારે પણ હવે તારા અને તારી મમ્મી પાસે આવવું છે ”
ત્યાં જ આશ્લેષા લાગણીશીલ બની ગઈ અને આંખો ના બંને ખૂણા ભીના થઈ ગયા. પોતાની સખી સમક્ષ ઉચ્ચારેલા પોતાના શબ્દો યાદ આવ્યા “ જોયું ? ડૉ. અનિમેષ કેવા લટ્ટુ છે મારા પાછળ! એટલે પરીક્ષા ની મને કોઈ ચિંતા નથી. એમને હું બધુ પૂછી લઇશ.”
પોતાના શબ્દો પર આશ્લેષા આજે ભારોભાર પસ્તાઈ રહી હતી. ડૉ. અનિમેષ ની પિતાતુલ્ય સ્નેહ વર્ષાને સમજી જ ના શકી. સમજે પણ કઈ રીતે? પોતે 4 વર્ષ ની ત્યારે જ આશ્લેષા ના પિતા એ આ સૃષ્ટિ માં થી ચીરવિદાય લીધી હતી. એક પિતા વગર ની છોકરીને પિતા ના પ્રેમ ની વ્યાખ્યા ક્યાંથી ખબર હોય? પણ આજે આશ્લેષા ના મન માં ડૉ. અનિમેષ રૂપે એના પિતા એ પુનઃ જન્મ લીધો હતો.
આંખો ના બંને ખૂણા લૂછી ડૉ. અનિમેષ ની માફી માંગવા એ બહાર આવી અને ત્યાંથી પસાર થતાં એક અન્ય પ્રોફેસર ને ડૉ.અનિમેષ વિષે પૂછી લીધું.
“ બેટા તને નથી ખબર ? ડૉ.અનિમેષ ને આજે સવારે જ હ્રદય રોગ નો હુમલો આવ્યો છે અને આપણી જ હોસ્પિટલ ના આઇસીયુ વિભાગ માં દાખલ છે.”
એક પળ નો વિલંબ કર્યા વગર આશ્લેષા ડૉ.અનિમેષ ની પથારી આગળ પહોંચી ગઈ. હજુ ડૉ.અનિમેષ બેભાન હતાં. એમની કાળજી અને દેખરેખ માં આશ્લેષાએ કોઈ કસર બાકી ના રાખી. ભગવાન ને આશ્લેષા પ્રાર્થના કરી રહી હતી “ તમે એકવાર મારા પિતા છીનવી લીધા, મેં કોઈ જ ફરિયાદ ના કરી પણ હવે બીજીવાર તો મારી સાથે આવું ના કરો, પ્લીઝ!”
અને જાણે ભગવાને આશ્લેષા પ્રાર્થના ની પ્રાર્થના નો સ્વીકાર કર્યો હોય એમ ડૉ.અનિમેષ હવે ભાનમાં આવી રહ્યા હતાં અને આશ્લેષા ની આંખો માં હર્ષ સાથે ભરાઈ ગઈ. આંખો ખોલતાં જ ડૉ.અનિમેષે આશ્લેષા ને જોતાં કહ્યું “ બેટા આશ્લેષા !”
ત્યાં જ આશ્લેષા ડૉ.અનિમેષ ને ભેટી પડી અને સહેજ ભીના સ્વરે કહ્યું “ પપ્પા, આશ્લેષા નહીં અર્ની!”
“નીલ”
ડૉ. નિલેષ ઠાકોર
